هستی شناسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و اثرات آن بر روندهای سیاسی کشورهای آسیای مرکزی

Authors

ابوالفضل لطفی زاده

abstract

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آسیای مرکزی به عنوان بخشی از گستره حوزه تمدن ایران، جایگاه ویژه ای از سیاست خارجی را به خود اختصاص داد. ایران نیز با وجود اشتراکات، پیوندها، فرصت­ها و مجموعه محدودیت ها و موانع داخلی و خارجی، سیاست ارتباط با این حوزه را به صورت دوجانبه یا چندجانبه آغاز کرد، اما توفیق ایران برای تأثیرگذاری در منطقه، منوط به گسترش هم گرایی و کاهش واگرایی و قدرت سازی از طریق ائتلاف و همبستگی با واحدهای این منطقه بوده و برای تبدیل شدن به هژمونی منطقه باید همواره به حوزه های ایرانی، فرهنگی و اقتصادی توجه ویژه داشته باشد. وجود اشتراکات و پیوندهای تاریخی، فرهنگی، سیاسی، امنیتی، اقتصادی و نقش ژئوپلیتیک و نیاز به دستیابی به حقوق اولیه و ذینفع شدن در منافع مشترک و گسترش مناسبات، تحقیق در این رابطه را ضروری می کرد. پرسش اصلی پژوهش بدین صورت قابل طرح است: «الزام حضور جمهوری اسلامی ایران و اثرات آن بر امنیت منطقه آسیای مرکزی چگونه قابل تبیین است؟» و با عنایت به این فرضیه که به نظر می رسد با توجه به مسائل و روابط موجود کشورهای آسیای مرکزی، جمهوری اسلامی ایران با حضور و سیاست های خود بر روندهای سیاسی منطقه تأثیرگذار است. نگارنده برای آزمون این فرضیه به توجه و توسل کشورهای منطقه برای تأمین نیازمندی­های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به کشورهای رقیب جمهوری اسلامی ایران پرداخته، این موضوع را مورد بررسی قرار می دهد که حضور ایران تا چه اندازه به برقراری صلح و امنیت در منطقه کمک کرده است. این نوشتار با مطالعات کتابخانه ای و استفاده از روش اسنادی، همراه با مشاهدات شخصی و راهنمایی از شخصیت های اجتماعی منطقه تدوین شده و سعی شده است با بررسی جغرافیایی سیاسی و ترتیبات امنیتی، جاذبه ها و امتیازات، استراتژی ها و رویکردهای سیاست خارجی طرفین، به تبیین کیفیت روابط و راهکارهای بهبود آن پرداخته شود و دورنمایی از آثار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر روندهای سیاسی منطقه مطالعه و بررسی شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هستی‌شناسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و اثرات آن بر روندهای سیاسی کشورهای آسیای مرکزی

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آسیای مرکزی به عنوان بخشی از گستره حوزه تمدن ایران، جایگاه ویژه‌ای از سیاست خارجی را به خود اختصاص داد. ایران نیز با وجود اشتراکات، پیوندها، فرصت­ها و مجموعه محدودیت‌ها و موانع داخلی و خارجی، سیاست ارتباط با این حوزه را به صورت دوجانبه یا چندجانبه آغاز کرد، اما توفیق ایران برای تأثیرگذاری در منطقه، منوط به گسترش هم‌گرایی و کاهش واگرایی و قدرت‌سازی از طریق ائتلاف و...

full text

جمهوری اسلامی و آسیای مرکزی: امکان سنجی همسویی در سیاست خارجی با تاکید بر کشور تاجیکستان

همراه با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور جمهوری­های تازه استقلال یافته­ عمدتا بی­ثبات و با ایجاد کانون بحران درمنطقه آسیای مرکزی، فرصت­ها و چالش­هایی برای جمهوری اسلامی ایران به­عنوان کشوری هم­مرز با این منطقه به­وجود آمد. سوال اصلی در ­این مقاله ­چنین مطرح می شود که ساختارهای تاثیرگذار ­بر تصمیم­گیری­های ­سیاست خارجی ایران در منطقه آسیای ­مرکزی به ویژه تاجیکستان کدامند؟ در پاسخ به سوال مذکور...

full text

ارائه الگوی تحلیل محیط راه‌بردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی منطقه آسیای مرکزی

تصمیم‌گیری راهبردی در عرصه‌ سیاست خارجی  نیازمند شناخت دقیق واقعیت‌های بیرونی، توانمندی‌های خود و بررسی گزینه‌های عمل احتمالی، برآورد دقیق هزینه‌ها و دستاوردهای هر اقدام است. براین پایه شناخت و تحلیل محیط از الزامات سیاست خارجی بوده و در کانون توجه مجریان این عرصه  قرار دارد الزامی که ریشه در پویایی محیط دارد و بی‌توجهی به آن خسارت‌های جبران‌ناپذیر به بار می‌آورد و منافع و امنیت ملی کشورها ...

full text

هستی شناسی سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در کشورهای اسلامی خلیج-فارس و پیامدهای آن بر امنیت منطقه

یکی از بایدها و الزامات سیاست خارجی ایالات‌ متحده‌ آمریکا که به‌عنوان هسته اصلی سیاست‌های این کشور در نظام بین‌الملل است و باعث پیچیدگی و بی‌نظمی در حوزه امنیت بین‌الملل گردیده، حضور این کشور در خلیج فارس می‌باشد. امنیت خلیج فارس موضوعی چندلایه و پیچیده است که حدود پنج قرن، بازیگران بین‌المللی را در منطقه‌ای که با انواع چالش‌ها دست به گریبان بوده، درگیر کرده است. در دهه‌های اخیر، آمریکا عمده‌تر...

full text

سیاست خارجی ترکیه و تحولات سوریه و تاثیر آن بر امنیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران

سوریه از مهمترین کشورهای همسایه ترکیه به شمار می آید .و دو کشور از موقعیت ژئواستراتژیکی بسیار مهمی در منطقه برخوردارند . با وجودی که طی دهه گذشته در چارچوب سیاست منطقه ای حزب عدالت و توسعه فصل جدیدی از روابط ، در ابعاد مختلف، میان دو کشور سوریه و ترکیه ایجاد گردید ، اما طی ماه های گذشته روابط دو کشور در سایه روند تحولات داخلی سوریه قرار گرفته است . از همان آغاز شروع اعتراضات مخالفان حکومت بشار ...

full text

سیاست خارجی ترکیه و تحولات سوریه و تاثیر آن بر امنیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران

سوریه از مهمترین کشورهای همسایه ترکیه به شمار می آید .و دو کشور از موقعیت ژئواستراتژیکی بسیار مهمی در منطقه برخوردارند . با وجودی که طی دهه گذشته در چارچوب سیاست منطقه ای حزب عدالت و توسعه فصل جدیدی از روابط ، در ابعاد مختلف، میان دو کشور سوریه و ترکیه ایجاد گردید ، اما طی ماه های گذشته روابط دو کشور در سایه روند تحولات داخلی سوریه قرار گرفته است . از همان آغاز شروع اعتراضات مخالفان حکومت بشار ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات سیاسی جهان اسلام

Publisher: دانشگاه بین المللی امام خمینی

ISSN 2252-0929

volume 3

issue 11 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023